相应部6相应2经 恭敬经
相应部6相应2经/恭敬经(梵天相应/有偈篇/祇夜)
如是我闻。一时,世尊住在乌鲁维罗的尼连禅河岸边的阿阇波罗尼拘律树下,刚刚成道不久。那时,世尊独自静坐,心中生起如是思维:"无恭敬而住,实在痛苦。我应当尊重、恭敬、依止哪位沙门或婆罗门而住呢?"
然后世尊想到:"为了圆满尚未圆满的戒蕴,我应当尊重、恭敬、依止其他沙门或婆罗门而住。然而,在这包括天、魔、梵、沙门、婆罗门的世间中,包括天神和人类,我看不到有任何沙门或婆罗门的戒行比我更圆满,值得我尊重、恭敬、依止而住。
为了圆满尚未圆满的定蕴,我应当尊重、恭敬、依止其他沙门或婆罗门而住。然而,在这世间中...我看不到有任何沙门或婆罗门的禅定比我更圆满,值得我尊重、恭敬、依止而住。
为了圆满尚未圆满的慧蕴,我应当尊重、恭敬、依止其他沙门或婆罗门而住。然而,在这世间中...我看不到有任何沙门或婆罗门的智慧比我更圆满,值得我尊重、恭敬、依止而住。
为了圆满尚未圆满的解脱蕴,我应当尊重、恭敬、依止其他沙门或婆罗门而住。然而,在这世间中...我看不到有任何沙门或婆罗门的解脱比我更圆满,值得我尊重、恭敬、依止而住。
为了圆满尚未圆满的解脱知见蕴,我应当尊重、恭敬、依止其他沙门或婆罗门而住。然而,在这包括天、魔、梵、沙门、婆罗门的世间中,包括天神和人类,我看不到有任何沙门或婆罗门的解脱知见比我更圆满,值得我尊重、恭敬、依止而住。不如我尊重、恭敬、依止我所证悟的法而住。"
这时,娑婆世界主梵天了知世尊心中所想,如同强壮的人伸直弯曲的手臂或弯曲伸直的手臂那样迅速,从梵天界消失,出现在世尊面前。然后,娑婆世界主梵天偏袒右肩,向世尊合掌,对世尊说:"世尊,正是如此!善逝,正是如此!尊者,过去的阿罗汉、正等正觉者也是尊重、恭敬、依止法而住;未来的阿罗汉、正等正觉者也将尊重、恭敬、依止法而住;现在的世尊,阿罗汉、正等正觉者也应当尊重、恭敬、依止法而住。"
娑婆世界主梵天说了这些,接着又说:
"过去、未来的正等觉者,
以及现在的正等觉者,消除众生的忧愁。
所有佛陀都尊重正法,
过去如此,现在如此,未来也将如此,
这是诸佛的本性。
因此,希求自利和伟大的人,
应当尊重正法,谨记佛陀的教导。"
巴利语原版经文
SN.6.2/(2). Gāravasuttaṃ
173. Evaṃ me sutaṃ– ekaṃ samayaṃ bhagavā uruvelāyaṃ viharati najjā nerañjarāya tīre ajapālanigrodhamūle paṭhamābhisambuddho. Atha kho bhagavato rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi– “dukkhaṃ kho agāravo viharati appatisso, kaṃ nu khvāhaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyan”ti?
Atha kho bhagavato etadahosi– “aparipuṇṇassa kho sīlakkhandhassa pāripūriyā aññaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyaṃ Na kho panāhaṃ passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya attanā sīlasampannataraṃ aññaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā, yamahaṃ sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyaṃ.
“Aparipuṇṇassa kho samādhikkhandhassa pāripūriyā aññaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyaṃ. Na kho panāhaṃ passāmi sadevake loke …pe… attanā samādhisampannataraṃ aññaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā, yamahaṃ sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyaṃ.
“Aparipuṇṇassa paññākkhandhassa pāripūriyā aññaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyaṃ. Na kho panāhaṃ passāmi sadevake …pe… attanā paññāsampannataraṃ aññaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā, yamahaṃ sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyaṃ.
“Aparipuṇṇassa kho vimuttikkhandhassa pāripūriyā aññaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyaṃ. Na kho panāhaṃ passāmi sadevake …pe… attanā vimuttisampannataraṃ aññaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā, yamahaṃ sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyaṃ.
“Aparipuṇṇassa kho vimuttiñāṇadassanakkhandhassa pāripūriyā aññaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyaṃ. Na kho panāhaṃ passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya attanā vimuttiñāṇadassanasampannataraṃ aññaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā, yamahaṃ sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyaṃ. Yaṃnūnāhaṃ yvāyaṃ dhammo mayā abhisambuddho tameva dhammaṃ sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihareyyan”ti.
Atha kho brahmā sahampati bhagavato cetasā cetoparivitakkamaññāya– seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva– brahmaloke antarahito bhagavato purato pāturahosi. Atha kho brahmā sahampati ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca– “evametaṃ bhagavā, evametaṃ, sugata! Yepi te, bhante, ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā, tepi bhagavanto dhammaññeva sakkatvā garuṃ katvā upanissāya vihariṃsu; yepi te, bhante, bhavissanti anāgatamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā tepi bhagavanto dhammaññeva sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharissanti. Bhagavāpi, bhante, etarahi arahaṃ sammāsambuddho dhammaññeva sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharatū”ti. Idamavoca brahmā sahampati, idaṃ vatvā athāparaṃ etadavoca–
“Ye ca atītā sambuddhā, ye ca buddhā anāgatā;
Yo cetarahi sambuddho, bahūnaṃ sokanāsano.
“Sabbe saddhammagaruno, vihaṃsu viharanti ca;
Tathāpi viharissanti, esā buddhāna dhammatā.
“Tasmā hi attakāmena, mahattamabhikaṅkhatā;
Saddhammo garukātabbo, saraṃ buddhāna sāsanan”ti.